Gebelikte Down Sendromu Tarama Testleri
Down sendromu yirmi birinci kromozomda görülen boz...
Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı'nın gebelikle ilgilenen birimine obstetri adı verilmektedir. Gebeliğin başladığı andan itibaren, gebeliğin sonlanmasına kadar geçen süreci, doğum safhası ve sonrasında lohusalık dönemini takip eden bilim dalıdır.
Gebelerin büyük çoğunluğu bu dönemi sorunsuz bir şekilde geçirse de belirli bir oranda fetüsün anomali içermesi, embriyonun gelişmemesi, erken doğum, düşük gibi durumlarla karşılaşılabilir. Jinekoloji; genital organların ve alt karın bölgesinin hastalıkları ile ilgilenirken obstetri konusuna giren hastalıkların ve durumların tedavileri, cerrahi operasyonlar Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları tarafından gerçekleştirilir.
Gebelik dönemi ilk adetin olmaması, hatta bundan 15 gün öncesinde döllenmenin gerçekleşmesi ve embriyonun ilk hücresinin oluşması ile başlamaktadır. Bu başlangıçtan itibaren gebelik takibi aylık olarak yapılacaktır. Her ay annenin kan basıncı, kilo artışı takibi yapılarak tetkikler ve ultrasonografik muayene gerçekleştirilir. Gebeliğin bazı dönemlerinde üst düzey ultrason uygulamaları gerçekleştirilir.
Anne adayının gebeliğinin riskli olması, daha önceden gebelik kaybı durumları varsa daha farklı bir program uygulanır. Bu durumda daha sıkı takip yapılması veya perinatolojik takip yapılması gerekebilir. Perinatoloji obstetrinin üst bölümü gibi düşünülebilir. Riskli gebeliklerde perinatoloji tarafından laboratuvar tetkikleri, amniyosetez ve ultrasonografik inceleme gerçekleştirilebilir. Gebeliğin sağlıklı ilerlemediği durumlarda, fetüsün de ağır anomaliye sahip olması halinde eşlerin onayı alınarak gebelik sonlandırılabilir. Bunun için uzman hekimlerin muayenesi ile kurul raporu alınır. Gebeliğin sağlıklı ilerlemediği durumlarda, ölü gebelik, düşük veya embriyo gelişmemesi halinde cerrahi operasyonlar Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından gerçekleştirilir. Dilatasyon ve kürtaj yani 10 haftanın altında olan gebeliklerde sonlandırma hastanede veya klinikte olur. Ölü gebelik veya gebeliğin 10 haftadan büyük olması durumlarında işlem hastanede yapılmalıdır. İşlem normal doğum şeklinde gerçekleştirilebileceği gibi cerrahi yöntem olan sezaryen ile de gerçekleştirilebilir.
Gebelik sürecinin yolunda ilerlemesi ve 40 hafta tamamlanması sonrasında doğum Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı ve yardımcısı, hemşire / ebe tarafından hastanede gerçekleştirilir. Doğumun hastanede yeni doğan ve ameliyathane bölümünün olduğu ortamda gerçekleştirilmesi önemlidir. Evde doğum gebelik normal seyrinde devam ederken dahi yaptırılmamalıdır. Doğum esnasında yaşanabilecek sürprizler evde doğum yapılmaması konusunda kararlı olunması gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Doğumdan sonraki 6 - 8 hafta özel bir dönemdir. Lohusalık dönemi olarak adlandırılan bu dönem de obstetri alanıdır. Lohusalık döneminde vücut doğum öncesi haline dönmek için mücadele etmektedir. Rahim ve kadın genital organları doğum öncesi boyutlara çekilmektedir. Psikolojik açıdan hassas bir dönem olan süreçte beden enfeksiyona meyillidir. Anneye uzman doktorun ve aile bireylerinin destek vermesi gerekebilir. Emzirmeye bağlı olarak memede yaşanan sorunlar, genital organdaki sorunlar obstetri tarafından takip edilmektedir. Psikolojik destek ihtiyacı olması durumunda psikiyatriste başvurulur.
Anne adayının ve anne karnındaki bebeklerin sağlıklarının gebelik sürecinde takip edilebilmesi için çeşitli testler ve tedaviler uygulanmaktadır. Uygulamalar arasında NST (Non-stres Test), ultrasonografik inceleme rutin kontroller ile birlikte gerçekleştirilmektedir. Bunların haricinde gebelik döneminde oluşabilecek özel durumlarda hastanın tercihi ve doktorun talebi de göz önüne alınarak farklı testler tercih edilebilmektedir.
Bebek ölümlerini engellemede obstetri dönemi uygulamalarında kordosentez, koryon villus örneklemesi, amniyosentez, down sendromu tarama testi de yer almaktadır.
Hamilelik heyecanlı geçen bir süreç olmasının yanında aynı zamanda oldukça ayrıntılı bir dönemdir. Gebelik takibinin anne adayı ve anne karnındaki bebeğin sağlığının korunması için mutlaka yapılması gerekmektedir. Sürecin takibinin nitelikli bir şekilde gerçekleştirilmesi önemlidir. Klinik obstetri gebelik döneminde anne ve bebek sağlığının korunması amacıyla gerçekleştirilen çalışmaların klinik ortamda pratiğe dökülmesi olarak tanımlanabilir.
Klinik obstetri çalışmaları günümüzde kadın doğum uzmanları, ebe ve hemşireler tarafından yürütülmektedir. Anne adayı ve anne karnındaki bebeklerin sağlığını süreç içerisinde tehlikeye sokabilecek tüm faktörler obstetri uzmanları tarafından önceden belirlenmeli ve bunların aşılması için gerekli önlemler alınmalıdır. Gebelik sürecinde anne adayının beslenme alışkanlıkları ve düzeni hakkında gerekli bilgilerin verilmesi, gerekli test ve tetkiklerin gerçekleştirilmesi, doğum sonrasında yeni doğan bebek sağlığı ve lohusa kadın sağlığı için pratikte çalışmalar yapılması klinik obstetri çalışmaları arasında yer almaktadır.
Anne adaylarının gebelik sürecinde farklı tetkikler ile değerlendirilmesi gerekmektedir. Tetkikler ile sağlanan değerlendirmeler anne adayının ve bebeğin sağlığını olumsuz yönde etkileyecek unsurların ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınabilmesi açısından önemlidir. Obstetrik ultrasonografi çeşitli riskli durumlar arasında mutlaka uygulanmalıdır. Bunlar arasında;
Erken Gebelik Kanamalarında Obstetrik Yaklaşım hakkında bilgi almak için tıklayın.